Communiceer met je kind in de taal van je hart
Judith Pijpers: “Communiceer met je kind in de taal van je hart. Dat zet het taalgevoel bij een jong kind al in werking!”
Sinds drie jaar werkt Judith Pijpers als pedagogisch medewerker bij de spelinloop in Amsterdam Oost. Heel jonge kinderen heeft zij onder haar hoede. Maar oog voor de ouders van haar kinderen is er natuurlijk ook – jonge mensen vaak nog, die net hun eerste kindje hebben gekregen en met heel veel vragen zitten over de opvoeding. Judith helpt ze graag bij het praten met hun kind, communiceren, echt contact maken. Het maakt daarbij niet uit in welke taal dat is. Iedere vorm van contact is goed voor de ontwikkeling van het zeer jonge kind. Het kan in het latere leven van een kind het verschil maken. Judith vertelt.
“Eigenlijk zit ik nog niet zo lang bij de spelinloop. Van origine ben ik oefentherapeut. Mensendieck. Op een moment ging ik zwangere vrouwen begeleiden. Daarbij kreeg ik ook met baby’s te maken, dat was nieuw voor mij. Maar fascinerend. Ik besloot de Pickleropleiding te gaan volgen. Dat geeft je handvaten om hele jonge kinderen te observeren. Ook baby’s communiceren, ze doen zoveel meer dan alleen eten, slapen en poepen. Ouders zien dat niet altijd. Maar als ze het wel zien, kunnen ze meer nog in de ontwikkeling van hun kind betekenen dan ze zelf voor mogelijk houden.”
Spelinloop
“Na mijn opleiding zag ik de vacature bij spelinloop voorbijkomen. Aha, dacht ik, daar kan ik alles wat ik geleerd heb, meteen in praktijk brengen. Zo gezegd zo gedaan. Het bleek veel moeilijker dan ik voor mogelijk had gehouden. De groepen die ik hier heb zijn superdivers. Er zijn kinderen die thuis Nederlands spreken. Of Engels. Of een heel andere taal. In mijn groepen zitten heel veel verschillende nationaliteiten. Er komen hier ook kinderen van vluchtelingen. Hoe staan die in het leven, en hoe communiceren zij met hun jonge kind? Hier op de spelinloop is het werkelijk een wereld in het klein. Dat was toen ik hier net werkte, behoorlijk pittig. Maar ook ik leer, en juist die diversiteit maakt het werk hier enorm boeiend.”
Kijken naar het gedrag van je kind
“Dat probeer ik de ouders die hier komen mee te geven. Heel jonge kinderen gooien graag met spullen, bijvoorbeeld. De ouder verbiedt dat dan vervolgens. Maar dat is niet altijd zinvol. Door een kind soms iets anders aan te bieden in de gegeven situatie zorg je voor ontspanning. Kijk naar wat een kind doet, op welk moment. Daar zit altijd een reden achter. Hier op de inloop is niet zelden de veelheid aan prikkels een belangrijke reden. Heel veel andere kinderen. De samenstelling van de groep wijzigt met grote regelmaat. Heel veel ogenschijnlijk kleine dingen beïnvloeden al het gedrag van het zeer jonge kind.”
Communiceren in alle talen
“Vroeger was wel het idee dat dit per se in het Nederlands moet, ook als je anderstalig bent. En dat is beslist niet zo. Ik moedig ouders aan, vooral in de eigen taal te praten met het kind. De taal van je hart, waarin je je het allerbest kunt uitdrukken. Waarin je alle nuances kent. Als je dat doet, in welke taal ook, wordt he knopje voor taalgevoel in de hersenen aangezet. Is een gezin tweetalig, dan gaan er dubbel zoveel knopjes om. En ook dat vormt de basis om later op de voorschoolse educatie bijvoorbeeld, het Nederlands heel goed en snel te leren. Zo werkt het. Ik geef ouders vaak tips om contact met hun kind te maken. Praten, veel praten tegen ze. Bij alle dagelijkse rituelen uitleggen wat je aan het doen bent. Bij het slapen gaan vertellen wat er die dag allemaal gebeurd is. Bij het naar bed gaan wordt een kind daar vaak rustig van. Ook dat is een functie van taal. Je kunt er op zoveel leefgebieden iets mee bereiken!”
Zelf op ontdekkingstocht
“Iets verbieden louter omdat het gevaarlijk is. Een kind op de glijbaan tillen omdat het zelf dan niet hoeft te klimmen. Voordoen hoe het moet. Begrijpelijk, de bezorgdheid van veel ouders. Maar door dingen zo op te pakken, ontneem je het jonge kind zijn ontdekkingsreis. De mogelijkheid om zelf nieuwe dingen te ervaren. Je pakt hem daarmee eigenlijk nieuwe prikkels en uitdagingen af. Ook daar neem ik ouders in mee. Ze zijn er primair voor de veiligheid van hun kind. Een kind kan veel leren door zelf te ervaren. Dus ik moedig ouders aan die ruimte te geven!”
Kijk door de ogen van het kind
“Als je dat eenmaal beheerst! Dan zie je dat je kind soms iets heel anders ziet dan jij als volwassene. Kinderen zijn geneigd om gedrag van volwassenen 1 op 1 te kopiëren. Voor mij als professional betekent dit, dat je heel goed in staat moet zijn om te reflecteren op je eigen gedrag. Ja, dat geldt voor iedere ouder natuurlijk ook wel een beetje. Ik ben er voor hun kind, maar ook om ze daarbij te helpen.”
Een voorsprong voor het leven
“Ik denk dat je met deze aanpak, deze handreikingen, een heel jong kind al voor zijn hele leven een voorsprong kunt geven. Ik ben geschoold in de aanpak van pedagoog Pickler. Haar aanpak bleek uit onderzoek aantoonbaar te werken. Gerichte aandacht, echt contact maken met een kind. Ik geloof in die aanpak. Ik zie het intussen werken in de praktijk. Ik heb feitelijk in een paar jaar tijd een heel nieuw vak geleerd, want dat is het, dit werk. Het is mooi en dankbaar, werken met hele jonge kinderen. Het leert je heel veel over jezelf ook. Communicatie, contact maken met een kind, het is cruciaal. Het is voor iedere pedagogisch medewerker van groot belang hoe een ouder dat doet met zijn kind. Dan kun je daarop inspelen, en daadwerkelijk het verschil maken.”