Jongerenwerkers aan zet in de strijd tegen armoede en schulden: een gezamenlijk leer- en onderzoeksproces
Een op vijf Nederlandse jongeren kampt met geldzorgen. Geldzorgen, armoede en schulden vormen een risico voor de ontwikkelkansen van jongeren. Jongerenwerkers willen daarom meer voor jongeren in (dreigende) armoede en/of met (dreigende) schulden betekenen. Om die reden bundelen 15 jongerenwerkorganisaties* en twee lectoraten (Youth Spot en Armoede Interventies) hun krachten in een gezamenlijk leer-en onderzoeksproces.
Groeiende economische ongelijkheid
Al voor de coronacrisis, toenemende inflatie en energiearmoede was er sprake van een groeiende
sociaaleconomische ongelijkheid in de samenleving. Recente cijfers laten zien dat het aantal
jongeren met schulden fors toeneemt. Ook is de verwachting dat het aantal kinderen dat opgroeit in
armoede volgend jaar weer toeneemt. Jongeren zijn bijvoorbeeld extra kwetsbaar omdat ze –
vanwege hun levensfase – vaak geen buffer hebben opgebouwd. Bovendien vertoont de doelgroep
vaak impulsiever gedrag, overschatten zij hun eigen financiële vaardigheden en onderschatten zij
financiële risico’s. Daarbij heerst een algemeen gevoel dat armoedebeleid en schuldenpreventie
regelmatig tekortschieten en te vaak uitgaan van onrealistische aannames (Custers, 2023).
Schuldhulpverleners hebben moeite om jongeren te bereiken
Jongeren in (dreigende) armoede en/of met (dreigende) schulden kunnen binnen hun gemeente
terecht bij laagdrempelige informele lokale armoede- en schuldenprojecten, wettelijke
gemeentelijke regelingen en formele professionele schuldhulpverleners. Uit onderzoek blijkt echter
dat schuldhulpverleners moeite hebben om jongeren te bereiken en te bedienen. Problematiek blijft
hierdoor lange tijd onzichtbaar en de problemen worden alleen maar groter.
Omdat het jongerenwerkers vaak wel lukt om deze doelgroep vroegtijdig te bereiken is het nodig om
hun inzet op armoede en schuldeninzichtelijk te maken en te versterken. In veel gemeenten hebben
jongerenwerkers een opdracht in armoedebestrijding en schuldenpreventie, maar er bestaan grote
verschillen in het type aanbod (diensten en projecten) dat het jongerenwerk in iedere gemeente
biedt. Ook is er weinig met onderzoek onderbouwde kennis voorhanden die jongerenwerkers hierbij
kan ondersteunen.
Kennis delen en benutten
Jongerenwerkers uit 15 organisaties** hebben de lectoraten Youth Spot en Armoede interventies
van de Hogeschool van Amsterdam gevraagd om een gezamenlijk leer- en onderzoeksproces te
starten. Dit handelingsonderzoek beoogt in kaart te brengen met welk aanbod jongerenwerkerswerken aan armoede en schulden en hoe zij dit aanbod en bijbehorend methodisch handelen verder
kunnen versterken. Hierdoor kunnen zij duurzaam kansen bieden voor jongeren die opgroeien in
(dreigende) armoede en/of met (dreigende) schulden. In werkplaatsen ontmoeten jongerenwerkers
uit de 15 organisaties elkaar, zodat leren van elkaar (organisatie en gemeente overstijgend) en
reflectie op het eigen handelen mogelijk wordt. Aan het eind van dit project hebben
jongerenwerkers onderbouwde handelingsperspectieven waarmee zij hun inzet op het gebied van
armoedebestrijding en schuldenpreventie kunnen versterken. Op deze manier wordt kennis gedeeld
én benut om meer evidence-informed te werken in het jongerenwerk.
Benieuwd en wil je meer weten? Neem contact op met Jodi Mak (d.j.mak@hva.nl) of Wendy
Wesseling (w.i.e.wesseling@hva.nl).